Een Nederlandse ontwerper vertelde me laatst hoe verbaasd hij was na een eerste gesprek met een Duitse museumdirecteur.
Hij presenteerde enthousiast zijn concept voor een expositie, en de reactie was kort en streng:
“Das klingt interessant, aber ich sehe noch keine klare Struktur.”
Voor hem voelde het alsof zijn idee meteen werd afgewezen.
Voor de Duitse directeur was dit juist een teken van serieuze interesse.
Ze wilde doorvragen, meer weten, en vooral: de logica achter het concept begrijpen.
Dat is precies het soort cultureel misverstand dat ik in mijn trainingen steeds weer zie.
Waarom Nederlanders Duitsers vaak “te streng” vinden
Nederlanders zijn gewend om direct te zijn, maar op een heel andere manier dan Duitsers.
In Nederland: direct over je mening of gevoel, maar vaak luchtig gebracht.
In Duitsland: direct over de inhoud, zonder zachte randjes.
Voor Nederlanders klinkt dat soms hard of onvriendelijk.
Voor Duitsers is het juist een teken van professionaliteit.
En hier gaat het vaak mis. Want wie kritiek opvat als een persoonlijke aanval, mist de kans om zijn ideeën sterker neer te zetten.
Hoe Duitsers “ja” en “nee” zeggen
Een ander voorbeeld: een Nederlandse choreografe pitchte een dansproject in Berlijn. Ze verwachtte dat “ja” ook echt ja betekende. Maar de Duitse partner zei:
“Ja, aber …”
Voor haar klonk dat als een teleurstellend “nee”.
In werkelijkheid bedoelde haar gesprekspartner: ja, ik ben geïnteresseerd, maar ik wil eerst meer zekerheid en structuur zien.
Duitse communicatie is vaak minder enthousiast in woorden, maar des te serieuzer in intentie.
Het gaat niet om persoonlijkheid, maar om professionaliteit
Dit is misschien wel de grootste eye-opener voor mijn Nederlandse cursisten:
Duitse partners zijn niet bezig met jou als persoon te bekritiseren. Ze willen weten of je project of product betrouwbaar is, of het klopt, of het praktisch uitvoerbaar is.
Dat betekent dat je ideeën serieus genomen worden. Kritische vragen zijn in feite een uitnodiging om je professionaliteit te laten zien.
Wat helpt in zulke situaties?
1. Bereid structuur en feiten voor. Duitsers willen logica en onderbouwing.
2. Laat je niet uit het veld slaan. Kritische vragen zijn geen afwijzing.
3. Vraag door. Als iets niet duidelijk is, vraag wat de ander nodig heeft om overtuigd te raken.
4. Zie kritiek als compliment. Het betekent dat je gesprekspartner investeert in jouw idee.
Mijn ervaring tijdens trainingen
Tijdens mijn meerdaagse onderdompelingstraining in Duitsland oefenen we dit soort situaties heel concreet.
Een cursist presenteert zijn project, ik speel de Duitse zakenpartner – en ik stel lastige vragen.
In het begin voelt dat spannend: je voelt je kwetsbaar, misschien zelfs afgewezen.
Maar na een paar rondes zie ik iets bijzonders gebeuren:
Als deelnemer blijf je rustiger.
Je luistert beter naar de kern van de kritiek.
Je geeft sterker, meer overtuigend antwoord.
En dat is precies het punt: leren dat Duitse directheid niet tegen jou is, maar vóór je project.
Conclusie
Voor Nederlandse creatieve professionals kan de Duitse directheid even schrikken zijn.
Maar als je begrijpt dat kritiek in Duitsland vooral professioneel bedoeld is, opent er een wereld aan kansen.
Wil jij leren hoe je dit in de praktijk toepast, zelfverzekerd reageert op Duitse vragen en sterker je project presenteert?