Toen een Nederlandse ontwerper me laatst vertelde dat ze haar werk graag in Duitsland zou presenteren, voegde ze er snel aan toe:
“Maar ik weet niet of ik wel zakelijk genoeg ben.”
Die zin hoor ik vaker. Niet alleen van ontwerpers, maar ook van kunstenaars, schrijvers, curatoren en musici.
Mensen die in Nederland met gemak presenteren, samenwerken en hun ideeën overbrengen — maar die in Duitsland plots gaan twijfelen.
Ze zeggen:
“Mijn Duits is niet goed genoeg.”
“Ik weet nooit hoe formeel ik moet zijn.”
“Wat als ik iets verkeerd zeg?”
Die twijfels zijn begrijpelijk.
Tegelijkertijd zie ik keer op keer dat de echte drempel niet de taal is, maar het zelfvertrouwen waarmee iemand zich in het Duits beweegt.
De drempel van taal: helderheid boven perfectie
Veel Nederlanders die ik begeleid, spreken beter Duits dan ze denken.
Toch hoor ik vaak: “Ik wil eerst mijn grammatica verbeteren, dan durf ik pas.”
Maar in de praktijk gaat het zelden om grammatica. Duitsers hebben heus begrip voor kleine taalfouten. Wat telt, is of iemand duidelijk, beleefd en consistent communiceert.
Een deelnemer zei ooit:
“Ik durfde mijn presentatie pas te geven toen ik besefte dat ik niet foutloos hoefde te zijn — als ik maar professioneel overkwam.”
Dat inzicht verandert alles.
Helderheid, structuur en respect voor de toon wegen zwaarder dan een perfect vervoegd werkwoord. En dát kun je oefenen — stap voor stap, in een veilige één-op-één setting.
De drempel van toon: tussen directheid en beleefdheid
Nederlanders staan bekend om hun openheid en gelijkwaardigheid.
We zeggen wat we denken, vaak met een glimlach en een grap.
In Duitsland ligt dat anders. Niet omdat Duitsers afstandelijk zijn, maar omdat beleefdheid daar een vorm van professionaliteit is.
Ik herinner me een gesprek met een kunstenaar die gewend was zijn ideeën spontaan te delen. In Duitsland merkte hij dat zijn directe stijl niet goed viel.
We oefenden samen hoe hij zijn boodschap iets formeler kon inkleden — zonder zichzelf te verliezen.
Toen hij die balans vond, zei hij na afloop van een overleg in München:
“Ik voelde me eindelijk serieus genomen. En tegelijkertijd was ik nog steeds mezelf.”
Dat is precies het punt: de juiste toon vinden betekent niet dat je jezelf moet aanpassen, maar dat je leert jezelf anders te positioneren.
De drempel van zelfvertrouwen: durven spreken
Wie in een andere taal werkt, verliest soms zijn vanzelfsprekende manier van uitdrukken.
Je zoekt naar woorden, je twijfelt of je zinnen wel kloppen, en ineens voel je je kleiner dan je bent.
In mijn individuele trainingen zie ik vaak dat mensen in de eerste sessie nog voorzichtig praten. Maar na een paar dagen durven ze te improviseren, een grap te maken, of rustig te blijven bij een kritische vraag.
Dat moment waarop iemand zegt:
“Ik hoorde mezelf net écht Duits praten — en ik geloofde wat ik zei,”
is altijd bijzonder.
Het gaat niet om perfectie, maar om vertrouwen. En dat groeit zodra iemand voelt: ik mag er zijn, ook in het Duits.
Cultuurverschil als creatieve kans
Verschillen tussen Nederland en Duitsland zijn geen obstakel — ze zijn juist een bron van inspiratie.
In Nederland waarderen we spontaniteit, in Duitsland structuur.
De één zoekt vrijheid, de ander duidelijkheid.
Voor creatieve professionals is dat geen tegenstelling, maar een creatief speelveld.
Juist die verschillen kunnen leiden tot betere samenwerkingen en sterkere projecten, als je ze begrijpt en benut.
Ik zeg vaak:
“Je hoeft niet Duits te wórden om in Duitsland succesvol te zijn.
Je hoeft alleen te weten hoe Duitsers luisteren.”
Zodra je dat weet, kun je jouw stijl behouden én afstemmen op je publiek.
Drie kleine stappen voor meer zekerheid
- Bereid je openingszin bewust voor.
In Duitsland telt de eerste indruk zwaar. Begin met het doel van het gesprek of de presentatie.
Daarna kun je persoonlijk worden. - Laat stilte toe.
In Nederlandse gesprekken vullen we pauzes snel op.
In Duitsland betekent stilte vaak: nadenken. Dat is geen ongemak, maar respect. - Toon nieuwsgierigheid.
Vraag hoe je Duitse gesprekspartner werkt of denkt.
Duitsers waarderen oprechte interesse als teken van professionaliteit.
Wat ik telkens weer zie
Wanneer ik creatieve professionals begeleid, merk ik hoe snel die omslag komt.
Na een paar dagen werken in Duitsland, met echte situaties en gesprekken, zeggen ze vaak:
“Het voelt alsof ik mezelf opnieuw heb leren kennen — maar dan in het Duits.”
Dat vind ik het mooiste moment.
Want dan gaat het niet meer over taal, maar over identiteit, vertrouwen en verbinding.
Ik weet uit eigen ervaring hoe spannend het kan zijn om over grenzen heen te werken.
Maar ik weet ook hoeveel deuren er opengaan zodra je begrijpt hoe Duitsers denken en communiceren.
Wie dat leert, ontdekt dat samenwerken met Duitse partners niet ‘zakelijker’ hoeft te zijn,
maar juist menselijker, bewuster en dieper.
Meer weten over de Duitse mentaliteit?
Lees hoe je omgaat met feedback of kritiek van Duitsers.
Zelfvertrouwen wanneer je Duits spreekt? Over toon, timing en taal.