Als kind in Duitsland wist ik niet beter: water kwam uit flessen. Zwaar glas, per krat van twaalf – op zaterdag in de bolderkar naar de supermarkt, of eigenlijk: naar de Getränkemarkt. Het hoorde erbij. Net als Sprudel, dat prikwater dat ik met moeite doorslikte. Want eerlijk? Ik vond het vies. Maar ik moest wel genoeg drinken van mijn ouders.
De eerste barst in mijn waterwereld kwam toen ik zestien was en een schooljaar op Sicilië doorbracht. In Italië dronk iedereen gewoon water uit de kraan. Koud. Fris. Zonder bubbels. Zonder merk. Zonder gezeul. En voor het eerst dacht ik: Wat dóen wij eigenlijk in Duitsland?
Ik realiseerde me ook waarom ik als kind altijd ‘te weinig dronk’. Het lag niet aan mij. Het lag aan de prik.
Water met status
Terug in Duitsland viel me ineens op hoe vanzelfsprekend het was: water moet bubbelen. En het moet iets kosten. Gratis water? Dat voelt voor veel Duitsers toch… té gewoon. Té gewoontjes. Een vriendin zei eens: “Leitungswasser ist irgendwie zu billig.”
En daar zit iets in. Want water in een fles, van een merk, met etiket – dat voelt als een keuze. Kraanwater voelt als geen keuze. Terwijl dat in werkelijkheid natuurlijk precies het tegenovergestelde is.
Volgens cijfers van de Duitse brancheorganisatie voor mineraalwater drinken Duitsers jaarlijks gemiddeld zo’n 120 liter flessenwater per persoon. Dat is een heleboel fles, krat, statiegeld en CO₂. En dat terwijl kraanwater in Duitsland tot de strengst gecontroleerde voedingsmiddelen behoort.
De rol van gevoel
Je zou denken dat het om feiten gaat – kwaliteit, milieu, gemak. Maar de realiteit is: het gaat om gevoel. Water met bubbels voelt als ‘echter’, feestelijker. En wie z’n leven lang is opgegroeid met de gedachte dat richtiges Wasser uit een fles komt, voelt zich bij kraanwater misschien ongemakkelijk. Dat heeft weinig met logica te maken, en alles met cultuur.
Gelukkig zie ik verandering. Sommige vrienden hebben tegenwoordig een bruiswaterapparaat. Anderen kiezen bewust voor kraanwater, al dan niet met een schijfje citroen of een takje munt – voor de vorm. Kleine stappen, grote betekenis.
Wat kun jij als Nederlander doen? 4 tips:
- Vraag met respect
Duitsers kunnen kraanwater als onbeleefd of armoedig ervaren – een simpele “Ist Leitungswasser für dich okay?” opent het gesprek. - Maak er iets van
Serveer kraanwater in een mooie karaf, met citroen, ijsblokjes, of komkommer. Het oog wil ook wat. - Bied een alternatief aan
Heb je Duitse gasten die van bubbels houden? Een bruiswaterapparaat is een ideale tussenoplossing. - Begrijp de achtergrond
Oordeel niet te snel – gewoontes komen voort uit cultuur, opvoeding en gevoel.
De diepere les: cultuurkennis is sleutel tot verbinding
Deze ogenschijnlijk simpele gewoonte – water drinken – laat zien hoe diep cultuur geworteld zit in ons dagelijks gedrag. Wie zaken doet in Duitsland (of hier woont), leert snel: het gaat niet alleen om regels en feiten, maar om gevoel, status en gewoonte.
Wie dat begrijpt, kan beter communiceren. Slimmer samenwerken. Met meer wederzijds respect bouwen we aan échte relaties – zakelijk én privé.
Zelfs als je het water zonder bubbels drinkt.