Een vraag op de achterbank

“Wat vieren ze eigenlijk op de Duitse Eenheidsdag

Mijn kinderen (10, 8 en 6) stelden die vraag laatst tijdens een lange autorit. Een vraag over de Duitse nationale feestdag: Tag der deutschen Einheit. Voor hen leek deze vraag eenvoudig, maar ik moest even zoeken naar woorden.
Hoe leg je aan kinderen uit dat er in Duitsland ooit een muur stond? Dat families en vrienden jarenlang van elkaar gescheiden waren?
Ik vertelde dat de muur werd gebouwd toen hun opa een kleine jongen was. En dat diezelfde muur pas weer viel toen al hun ooms en tante’s al geboren waren.

Hun reacties waren ontwapenend en raak:

“Hebben ze dat dan allemaal weer opgeruimd?”
“Kunnen we daar eens heen, naar die oude grens?”

Voor mijn kinderen is eenheid vanzelfsprekend. Op school hebben ze nog niet gehoord van de Muur. Ze weten niets van Oost en West. Voor mij is het een herinnering aan verhalen. Ik leerde pas op de middelbare school echt wat er in 1989 gebeurde. En ik realiseerde me opnieuw: wat wij vanzelfsprekend vinden, is dat vaak maar tijdelijk of toevallig.

 

Wat Duitsers vieren op 3 oktober

Op 3 oktober herdenken Duitsers de hereniging van Oost- en West-Duitsland in 1990. Het moment waarop het land, dat decennialang door een muur en ideologieën was verdeeld, weer samenkwam.
Het is méér dan een vrije dag:
Het symboliseert eenheid na verdeeldheid.
Het herinnert aan het belang van bruggen bouwen tussen verschillen.
En het is een dag waarop veel Duitsers bewust stilstaan bij hun geschiedenis.

Voor wie in Nederland woont, lijkt dit misschien iets uit de geschiedenisboeken. Maar in Duitsland is het nog altijd voelbaar in cultuur, politiek én communicatie.

 

Wat dit betekent in samenwerking met Duitse partners

De Eenheidsdag gaat over samenkomen ondanks verschillen. En precies dat herken ik elke dag in mijn werk met Nederlanders en Duitsers in de creatieve en culturele sector.
Nederlanders en Duitsers hebben veel gemeen – maar verschillen ook wezenlijk in hun manier van werken en communiceren:
Nederlanders zijn vaak informeel, flexibel, creatief.
Duitsers zijn doorgaans gestructureerd, formeel en gericht op zekerheid.

Waar Nederlanders een presentatie beginnen met enthousiasme en een vleug humor, vragen Duitsers al snel naar de structuur, het budget en de risico’s.
Dat kan botsen. Net zoals Oost en West ooit botsten in hun systemen. Maar – en dat is de les van 3 oktober – juist door verschillen te erkennen en bruggen te slaan, ontstaat er ruimte voor samenwerking.

 

Een persoonlijke observatie

Een Nederlandse kunstenaar die ik begeleidde, pitchte een project in Duitsland. Hij vertelde vol vuur over zijn visie. Binnen vijf minuten kreeg hij de vraag: “Wie genau ist der Ablauf? Welche Ressourcen brauchen Sie?”
Hij voelde het als wantrouwen. Maar ik legde uit: dit ís Duitse betrokkenheid. Waar Nederlanders vertrouwen op improvisatie, willen Duitsers een plan. Niet omdat ze je idee niet waarderen, maar juist omdat ze het serieus nemen.
Die ervaring veranderde zijn houding. Hij leerde zijn enthousiasme te combineren met structuur – en zijn project kreeg groen licht.

 

Wat we kunnen leren van de Eenheidsdag

De Tag der Deutschen Einheit herinnert ons eraan dat verschillen niet verdwijnen door ze te negeren, maar juist door ze serieus te nemen.
Wat betekent dat concreet voor Nederlandse professionals in de creatieve sector?

1. Erken verschillen in stijl. Zie directheid en structuur niet als koud of hard, maar als vorm van professionaliteit.

2. Zoek naar verbinding. Toon dat je de Duitse context begrijpt en respecteert.

3. Wees duidelijk en concreet. Enthousiasme opent de deur, maar structuur houdt hem open.

4. Oefen interculturele situaties. In een veilige setting merk je hoe kritiek, vragen en verwachtingen minder bedreigend worden.

 

Hoe ik dit terugzie in mijn trainingen

In mijn meerdaagse onderdompelingstraining in Duitsland oefenen we dit heel concreet. Deelnemers presenteren hun project, ik speel de kritische Duitse partner.
De eerste keer voelt dat vaak ongemakkelijk. Mijn Nederlandse deelnemers horen strenge vragen en denken: “Help, dit gaat mis.” Maar na een paar rondes gebeurt er iets moois:

• Ze luisteren beter naar de kern van de kritiek.
• Ze reageren rustiger en professioneler.
• Ze voelen zich niet langer afgewezen, maar serieus genomen.

En precies dat is de essentie van bruggen bouwen: leren dat kritiek, directheid en structuur niet tegen jou zijn, maar juist vóór jouw idee.

 

Slotgedachte

Toen mijn kinderen mij vroegen naar de Duitse Eenheidsdag, merkte ik hoe vanzelfsprekend eenheid voor hen is – en hoe bijzonder dat eigenlijk is.
Voor mij is 3 oktober niet alleen een historische herinnering, maar ook een actuele les: samenwerking vraagt altijd om verschil én verbinding.
Wil jij ook leren hoe je bruggen slaat naar je Duitse partners? Ontdek mijn meerdaagse onderdompelingstraining Zakelijk Duits in Duitsland.