Gisteren kreeg ik een mail met een vraag over de Duitse grammatica.
De Nederlandse student schreef:
Een keuzevoorzetsel?
Ik heb een vraag over Keuzevoorzetsels.
Het gaat om de Duitse uitdrukking über eine Stunde.
Met über als 3de of 4de naamval woord kan je niet echt vragen wo of wohin maar alleen wanneer, toch?
Deze zin staat in de 4de naamval alleen snap ik niet waarom.
Omdat Stunde vrouwelijk is dacht ik dat het ‘einer Stunde’ zou worden.
Kan je mij hierbij helpen?
Alvast bedankt.
Géén keuzevoorzetsel
Ken jij de Duitse keuzevoorzetsels en de regels erbij?
(Anders vind je hier mijn uitleg over de Duitse keuzevoorzetsels.)
Heel goed!
Hier gaat het echter om een bijwoord.
Dus mijn antwoord en uitleg klinkt zo:
Wel een bijwoord
Wat een goede vraag! Deze Duitse uitdrukking is wat gemeen.
Het woord über is hier helemaal geen voorzetsel.
In de betekenis van ‘meer dan’ is über een bijwoord.
Een bijwoord of adverbium bepaalt NIET de naamval.
Bijwoorden ken je misschien beter uit het Engels; ze eindigen daar vaak op -ly.
Engelse voorbeelden voor bijwoorden zijn: going slowly, She saw him immediately.
In het Duits en Nederlands kan je bijvoeglijke naamwoorden als bijwoorden gebruiken
Voorbeelden voor Nederlandse en Duitse bijwoorden: Hij loopt langzaam. Sie spricht deutlich.
De naamval bepalen
Hoe kom je dan alsnog bij de naamval van Stunde
in jouw voorbeeld “über eine Stunde“?
De rest van de zin moet dat regelen.
Meestal staat er een werkwoord of voorzetsel dat de complete uitdrukking über eine Stunde bepaalt.
Qua grammatica maakt het niet uit of er slechts eine Stunde (een uur) staat of über eine Stunde (meer dan een uur).
Voorbeeld voor de Duitse uitdrukking ‘über eine Stunde’
Stel jouw Duitse zin heet:
Das dauert über eine Stunde.
Het werkwoord dauern vraagt om een vierde naamval.
Daarom staat ‘eine Stunde‘ in de vierde naamval.
Deze herken je beter in Das dauert über einen Tag omdat Tag mannelijk is.
Nog een voorbeeld voor ‘über eine Stunde’
Stel jouw Duitse zin heet:
Es geht um die Dauer von über einer Stunde.
Hier bepaalt het voorzetsel von dat er een derde naamval moet volgen.
Daarom staat ‘einer Stunde‘ in de derde naamval.
Het bijwoord über kan je achterwege laten wanneer het gaat om de keuze van de naamval.
Het zou dus ook zijn Es geht um die Dauer von einer Stunde.
over een uur ≠ über eine Stunde
Iets heel anders:
De woordjes ‘over’ en über zijn (hier) valse vrienden.
De Nederlandse uitdrukking ‘over een uur’ heet in het Duits in einer Stunde.
Hier is in wel een keuzevoorzetsel.
Wanneer het gaat over tijd (of plaats), worden deze altijd gevolgd door een derde naamval.
Reactie graag!
Ik heb nog geen reactie gehad van de student met deze vraag.
Hopelijk heb ik hem niet te zeer in de war gebracht.
Kan jíj mijn uitleg begrijpen?
Meer weten?
Lees meer over keuzevoorzetsels.
Weet je alles over het voorzetsel ‘voor’? Wanneer is het ‘für’ of ‘vor’ in het Duits?
Of lees meer over valse vrienden.
Meer info, training en advies
Maria Stratemeier
info@MariaStratemeier.com
Zakelijk Duits – handeln auf deutsch
Ik heb nog geen andere blogpost geschreven over Duitse bijwoorden.